Á heimsvísu er um 20% af rafmagni framleitt með vatnsaflsvirkjunum. Á Íslandi er þetta hlutfall 70%. Í vatnsaflsvirkjunum er þungi og fallhæð vatnsins nýtt til að snúa hverflum til að framleiða rafmagn. Annars vegar eru rennslisvirkjanir sem nýta árvatnið eftir náttúrulegum aðstæðum og hins vegar miðlunarlón en þá er vatninu safnað í lón sem veitt er svo í virkjunina. Hérlendis eru afar fáar rennslisvirkjanir og langflestar falla undir að vera miðlunarlónsvirkjanir. Til að búa til lón þarf að stífla og oft breyta árfarvegi árinnar. Þá getur rennsli ánna minnkað mikið sem gerir það að verkum að farvegir fiska lokast og framburður mikilvægra efna til sjávar og lífríkisins þar minnkar. Við breytingar á vatnsbúskapnum kemur stundum nýtt land í ljós og ásýnd landsins breytist. Gott dæmi um þetta er Stuðlagil á Austurlandi sem notið hefur mikilla vinsælda sem áfangastaður ferðamanna. Á hinn bóginn skemmast búsvæði í sjálfum miðlunarlónunum vegna vatnsborðssveiflna og rofs við fjörubakka. Margar af vatnsaflsvirkjunum okkar eru í jökulám. Jöklar þekja um 11% af flatarmáli Íslands. Þeir fimm stærstu í stærðarröð eru eftirfarandi: Vatnajökull, Langjökull, Hofsjökull, Mýrdalsjökull og Drangajökull. Jöklar jarðarinnar eru mesti forði heimsins af ferskvatni og á Íslandi geyma þeir um 20 falda meðalársúrkomu. Þeir eru uppspretta um þriðjungi þess vatns sem fellur til sjávar á Íslandi og ef þeir bráðna allir getur það hækkað yfirborð sjávar um allan heim um 1 cm. Jökulárnar og vötnin sem koma frá jöklum verða til við leysingu jökulíss  og snjóbráðar á jöklum. Í þeim eru miklar rennslissveiflur innan og milli ára. Rysjótt vatnsrennsli, stríður straumur og jökulaur gerir það að verkum að ekki þrífst mikið líf í jökulám. Þar lifa helst kísilþörungar og rykmýslirfur. Jökulár eru gríðarlega mikilvægar lífríkinu þar sem þær bera mikið magn af næringarefnum til sjávar og eru því mikil innspýting fyrir vistkerfin þar.